Narsisizm, diğer bir ifade ile narsist kişilik bozukluğu kabaca kişinin kendisine aşık olması diyebiliriz. Diğer adı özseverlik olan narsistlik kişinin bedensel veya zihinsel olarak kendisine duygu aşırı ilgi sonucu ortaya çıkan psikolojik bir rahatsızlıktır.
Günümüze kadar pek çok yerde narsistlerin yapabileceği istismar veya yıkımlar hakkında çok şey duymuş olabilirsiniz. Ancak asıl sorulması gereken narsisizmin nasıl ortaya çıktığı veya narsisizm tedavisi olup olmadığı olmalıdır.
Narsisizm Nasıl Ortaya Çıkar?
Tüm psikolojik vakalarda olduğu gibi bu tür kişilik bozukluğunda da kişinin daha önce başına geldiği travmalar neden olmaktadır. Örneğin günümüzde sıkça karşılaşılan istismar vakaları gibi. Bir çocuğa babasının arkadaşı tarafından yapılan bir istismar, yıllar sonra o çocuğun evlendiğinde yeniden ortaya çıkması gibi bir örnek düşünülebilir. Peki sonuç ne olabilir? Normal görülen bir evlilik ancak sonrasında sebepsiz yere ayrılmalar ve hatta varsa sorunlu çocuklar olarak kötü bir sonuç ortaya çıkarır.
Narsist duyguların oluşması genel olarak empati öğrenilmeden önce oluşmaktadır. Bu durum ise genellikle en genç yaşlarda yani büyüme çağlarında görülmektedir. Elbette bu tür kişiliğin oluşmasında aile içi iletişim, yaşantı, anne ve baba tutumları da oldukça etkilidir.
Narsisizmi Nasıl Önleyebiliriz?
Bilindiği gibi narsist kişilik bozukluğuna birçok etken neden olabilir. Genel olarak karşılaşılan ise cinsel veya fiziksel istismar türleridir. Yani bu tür kişilik bozukluğunun ortaya çıkmasının neden ihmal veya ihmaller zinciridir. Buna göre narsist ebeveynler çoğu zaman duygusal açıdan musait değillerdir. Bu durumda ise çocuğun ihtiyaçları göz ardı edilir ve çocuk istemeden de olsa kendini ihtiyaçlarına karşı odaklamaya başlar.
Tüm çocuklar doğaları gereği narsisttir ancak narsistle birlikte, gelişim sırasında çocuğun ebeveynlerinin, empati ve çevrelerindeki dünyayı da öğrenmeleri gereklidir. Ancak narsistler için genellikle rehber yoktur. Çünkü ebeveynleri onlara rehberlik edemezler. Bu durumda ise güvenecekleri sadece kendileri vardır. Bu durum yaşlanıp yetişkin zekasına ulaşmaları durumunda da patolojik bir hale dönüşür. Böylece yaşadıkları durum daha karmaşık hale girer ve içinden çıkamayacak duruma gelir. Sadece kendilerine değil ailelerine veya birlikte olduğu kişiye de zarar verirler. Bu durum kendilerine başarılarda getirebilir. Örnek olması açısından okulunda başarılı olabilir ve hatta bir universitede hoca olacak duruma bile gelebilir. Ancak her zaman bir arayış içinde olması ve hep benliğini düşünmesi narsist kişiliğinden vazgeçememesine neden olur. Her konuda bilgi sahibi olduğunu ve bildikleri konusunda kendisine danışılmasını ister. Günümüzde de bu tip kişilere günlük veya özel hayatta rastlamanız mümkündür.
Önerilen İçerik: Birine Güvenmek Neden Zor?
Birine güvenmek neden bu kadar zor? sorusu aslında herkesin kafasında farklı ışıklar yakabilir…
Tüm bunların sonucu, kendilerini kimsenin sevmediğine, herkesin sahte olduğu için kimseye güvenilemeyeceğine inanan bir insan tipi ortaya çıkar. Narsistlerin, onlara sürekli rahatsız eden yani dürten süperegoları vardır. Mesela birlikte olduğu kişilere ortada bir durum olmadan beni seviyor musun?, ben güzelmiyim?, ben kilolumuyum? vb. alaka kuramadığınız sorular sorarlar. Aldıkçları cevaplar olumlu bile olsa sürekli olarak beyinlerinde “Kimse seni sevmiyor, kimse seni sevmiyor, aptalsın, şişmansın, çirkinsin, değersizsin vb.” şeklinde dürtüler gezinmektedir. Beyinleri bu tür şeyleri onlara yetişkinken bile günün her saniyesi adeta haykırır diyebiliriz. Bu elbette kendi davranışlarının bir gerekçesidir ancak çoğu narsist bunlara inanmaktadır.
Kişilik Bozukluğunun Tedavisi Mümkün mü?
Tam bir tedavi denilmese bile sonuç yine eğitime gidiyor. Eğitim, hoş görü ve sabır ile en başında narsist kişilik oluşumunu engellenebiliriz. Bu durumda ebeveyn adaylarının gerçek manada her konuya hazırlıklı olması gerekmektedir. Eğer siz bir anne veya baba olacaksanız bunun sorumlulukları olacağını da kabul etmelisiniz. Aksi durumda sadece çocuğu dünyaya getirme ile iş bitmiyor. Bunu doğada bulunan hayvanlarda yapıyor.
Bir ebeveyn olarak çocuğunuzu görmezden gelir ve şımartırsanız muhtemelen sadece kendi duyguları dışında hiçbir şeyi göremeyen veya önemsemeyen değil, aynı zamanda kesinlikle her şeye hakkı olduğuna inanan işlevsiz, boş, kızgın bir kişilik yaratırsınız. Bu nedenle gerçek manada onunla ilgilenerek sorunu en başından çözebilirsiniz. Aksi durumda ise hapishaneler ve psikiyatri koğuşları bu tür insanlarla dolup taşacaktır.
Kısaca en iyi sonuç verecek olan tedavi yöntemi iyi bir anne ya da iyi bir baba olmaktır. Çocuklarınızla bolca zaman geçirin. Elbette bu arada eşiniz ile olan ilişkinizi de ihmal etmemelisiniz. Yani onları dinleyin ve değer verdiğinizi hissettirin. Unutmayın şuan içinde bulunduğumuz dünya narsisizm salgınının ortasında. Çok geç olmadan onu tersine çevirmeye çalışmak ise eğitim, empati ve hoşgörü ile mümkün olacaktır.
Bu yazımda sizlere narsisizm hakkında bilgiler sundum. İçeriğimi beğendiyseniz sosyal medya hesaplarınız üzerinden sevdikleriniz ile paylaşabilirsiniz. Bununla beraber en güncel içeriklerimden haberdar olmak ve destek olmak adına Instagram, Facebook ve Twitter hesaplarımdan beni takip edebilirsiniz.
Kaynakça:
- https://tr.wikipedia.org/wiki/Narsisizm
- https://www.psychologytoday.com/intl/basics/narcissism
- https://www.healthline.com/health/narcissistic-personality-disorder