Türk kahvesinin faydaları denildiğinde herkes bir şeyler söyleyecek kadar bilgilidir. Peki faydası ile ön planda olan Türk kahvesinin zararları yok mu? Elbette her gıdanın faydası olduğu gibi belirli noktadan sonra zararı da olacaktır. Osmanlı Devleti zamanından günümüze ulaşan bu eşsiz lezzeti sizler için biraz araştırdım. Özellikle görünüşü ve pişirme teknikleri ile diğer kahvelerden ayrıldığını söyleyebiliriz. En iyi lezzeti köz ateşinde verdiği biliniyor. Bir diğer önemli özelliği ise telvesi ile birlikte sunulan tek kahve türüdür. Bununla birlikte sadece Türkiye’de değil birçok ülkede tüketilmektedir.
Türk Kahvesinin Tarihi ve Bilinen Çıkış Zamanı
Resmi belgelere göre ülkemizde on altıncı yüzyıl dönemlerinde kahvehanelerde sunulduğu görülmektedir. Ülkemizden önce on dördüncü yüzyıl zamanlarında Habeşistan‘da çıktığı görülüyor. Hatta çıktığı yerin ismi Kaffa yöresi. Bu bakımdan isminin verilmesinde de etkili olduğu düşünülmektedir. Zamanında Osmanlı Devleti’nin Yemen Valisi olan Özdemir Paşa, bu lezzeti İstanbul’a taşır. Bu dönem ise yaklaşık on altıncı yüzyıla denk gelmektedir. İlk İstanbul’a gelen kahve Tahtakale’de satılmaya başlar.
Eskiden Arap Yarımadası’nda da kahve meyvesinden içecek yapılıyormuş. Fakat bu yeni pişirme tekniği ve sunum oldukça farklı bir tat katmış. Bu bakımdan dünyada tek olduğunu söyleyebiliriz. İstanbul’da Türk kahvesi denildiği zaman genel olarak herkesin aklına Eminönü’nde bulunan Mehmet Efendi aklına gelir. Hatta birçok belgesel filmine konu olduğunu bile gördüm. Peki gerçekten bu kadar iyi mi?
Bir tanıdığım ile sohbet ederken aslında daha iyisinin olduğunu öğrendim. Tanığım kişi Sirkeci’de bir tekstil merkezinin sahibiydi. Sirkeci’nin eski esnaflarındandır. Ondan dinlediğim hikayeyi aynen size aktarıyorum:
Bu Mehmet Efendi kahvelerinin sahibinin bir kardeşi daha var. Bir nedenle aralarında anlaşmazlık olmuş. (Anlaşmazlık nedenini de anlattı ama buraya yazmam doğru olmaz.) Sonuç olarak iki kardeş aynı iş kolunda farklı iki dükkan açmışlar. Günümüzde her ne kadar Mehmet Efendi Türk Kahvesi marka olmuş olsa da aslında daha iyisi yakın bir dükkanında satılıyor. Bu dükkanında diğer kardeşinin olduğunu söyledi.
Hikaye doğrudur veya değildir bilemem ama anlatılan buydu. Bu nedenle kesin bir şey söylemem.
Türk Kahvesinin Faydaları Nelerdir?
Türk kahvesinin faydaları saymakla bitmez desem yanlış bir ifade olmaz. Kolesterolden kalbe kadar birçok konuda faydalı olduğu bilinmektedir. Elbette kullanım sıklığına ve yapılış yöntemine dikkat edilmesi önemlidir. Maddeler halinde kısaca belirtmek gerekirse şu konularda faydaları vardır:
- Kolesterolü Düşürücü Etki: Türk kahvesi kolesterolü düşürücü etkiye sahiptir. Yüksek kolesterole sahip kişilerin kontrollü olarak tüketmesi önerilmektedir.
- Uzun Yaşamanın Sırrı Olduğu Söylenir: Atina Üniversitesi bu konuda bir çalışma yapmış. Tıp fakültesinde yapılan çalışma sonucuna göre Türk kahvesi insan ömrünü ortalama sürenin üzerine çıkardığı sonucuna ulaşılmış. Çalışma makalesine ulaşamadım. Elinde olan varsa kaynak belirtirse kaynakça linklerine ekleme yapabilirim.
- Ağrı Kesici Özelliği Vardır: İçerisindeki maddelerin verdiği etki ile ağrıların yarısına yakınını geçirdiği söylenmektedir. Elbette yüzde yüz ağrıyı kesmiyor ancak azalttığını söyleyebiliriz.
- Meme Kanseri Riskini Azaltıyor: Türk kahvesinin faydaları denildiğini zaman göze çarpan önemli özelliklerden biri antioksidan özelliğidir. Bu bakımdan başta meme kanseri olmak üzere birçok kanser hastalığını önlediği bilinmektedir.
- Kalp Sağlığını Destekler: Bu konu üzerine yapılan çalışmalarda günde bir fincan kahve içmenin faydalı olduğu belirlenmiş. Buna göre kahve tüketimi kalp damarlarının yüzeylerinin onarılmasını sağlıyor. Bu sayede daha sağlıklı bir kalbe sahip oluyorsunuz.
- Adrenalin Salgılatır: Bu yönüyle özellikle spor yapanlar oldukça ilgilidir. Spordan önce içilen kahve horman salgılanmasına ve dolaşım sisteminin hızlanmasını sağlar. Sonuç olarak hareket olan yerde enerji akışı fazlalaşır ve kilo vermeye yardımcı olur.
- Yüz Bakımı İçin Türk Kahvesi Telvesi: Türk kahvesinin faydaları denilince sadece içme ile alakalı kısımları düşünmeyin. İçtikten sonra kalan kahve telvesi bile faydalı. Antioksidan özelliğine sahip olduğundan cilt bakımında kullanılmaktadır. İsterseniz deneyin ve cildinizi yenilediğini göreceksiniz.
- Konsantrasyonu Arttırır: Üniversite yıllarında vize veya final zamanı eminim sizin de kahve tüketiminiz artmıştır. Uyumamak ve ayık olmak için içsek bile aslında kahvenin konsantrasyon özelliğini kullanıyormuşuz. Sanırım o günlerden kalan miras bugün on fincan içsem bile mışıl mışıl uyumamdır.
- Alzheimer Riskini Azaltır: Günde bir, iki fincan kahve tüketiminin Alzheimer hastalığına yakalanma durumunu azalttığı biliniyor. Açıklamayı ise Türkiye Alzheimer Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Başar Bilgiç yapmıştır. Yapılan araştırmalar sonucunda kakao ve kahvenin Alzheimer riskini azalttığı görülmüş.
Kabaca bilinen yararları bu şekilde olan Türk Kahvesi’nin acaba zararları var mı? Baştan belirtelim ki her şeyin fazlası elbette zararlıdır.
Türk Kahvesinin Zararları Nelerdir?
Türk kahvesinin faydaları kısaca yukarıda sıraladığım gibiydi. Şimdi sıra geldik Türk kahvesinin zararları var mı? sorusuna.
Türk kahvesi bildiğiniz gibi diğer kahvelere göre biraz daha serttir. Yani kafein bakımından oldukça tatmin edicidir. Fazla kahve tüketimi sağlık açısından sorunlar ortaya çıkarır. Türk Kahvesinin faydaları sıraladım. Bu faydaların olumsuz tarafını düşünün. Kahveyi ne kadar fazla içerseniz o kadar kötü yönü ile karşılaşma durumunuz artar. Maddeler halinde sıralamak gerekirse şu şekilde kısaca belirtebilirim:
- Fazla Türk kahvesi tüketiminde mide asit yapısı bozulur,
- Kalp ritminizde sorunlara neden olur,
- Tansiyonunuzu yükseltir,
- Var olan vitamin veya minerallerin kaybolmasına neden olur,
- Migren ağrılarına neden olur,
- Özellikle hamilelik döneminde oldukça zararlıdır. Bebeğe zarar vereceği belirtilmekte.
Sonuç
Türk kahvesi faydaları ile göz önüne gelse bile aşırı tüketimde Türk kahvesinin zararları olduğu bilinmesinde yarar vardır. Bütün tükettiğimiz gıdalar için aslında bu kuralı dikkate almalıyız. Böylece sağlığımıza dikkat etmiş olur ve hayattan daha fazla zevk alabiliriz.
Diğer konu ise kahvenin pişme teknikleri bana göre önemlidir. Ne yazık ki büyük şehirde yaşıyorsanız her zaman odun ateşi bulma durumunuz olmuyor. Bu durumda ise imdadımıza makineler yetişiyor. Bende bu anneler gününde bir Türk kahvesi makinesi aldım. Size de öneririm. Dilerseniz hemen buradan en iyi modelleri inceleyebilirsiniz. Kahve yanı atıştırmalıklarınızı da TarifAlPisir.com önerisiyle buradan sipariş verebilirsiniz.
Bu yazım ilginizi çektiyse sosyal medya hesaplarınız üzerinden paylaşabilirsiniz. Bununla beraber en güncel içeriklerimden haberdar olmak adına Instagram, Facebook ve Twitter hesaplarımdan beni takip edebilirsiniz.
Kaynakça:
- https://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrk_kahvesi
- https://aregem.ktb.gov.tr/TR-202374/turk-kahvesi-kulturu-ve-gelenegi.html
- https://dergipark.org.tr/tr/pub/iduhes/issue/51218/666914