Mesele inanç olunca kimine göre İslam kimine göre Hristiyanlık veya Musevilik ve hatta yerel bir din bile olabilir. Bana göre inançsızlıkta bir inançtır tabi ancak konum bu olmayacak. Bu araştırma yazımda sizlere kimine göre felsefi bir olgu kimilerine göre ilahi bir din kabul edilen Budizm hakkında bilgi vereceğim. Budizm nedir, nasıl Budist olunur, Budizm kitapları nelerdir vb. bir çok sorusunun cevabını bu yazımda sizlere aktaracağım. Elbette detaylı bir şekilde anlatmak için uzunca bir yazı olacaktır. Bu nedenle en temel ve en çok merak edilenleri yani Budizm nedir denildiğinde söylenilmesi gerekenleri sizlere aktarmak istedim. Yani bir nevi sizler için genel kültür yazısı hazırladım da diyebilirim.
Budizm Nedir? Hakkında Yazdığım Başlıklara Hızlı Ulaşım Linkleri
- Gerçekte Budizm Nedir?
- Budist Olmak İçin Ne Yapmalısınız?
- Budizm İnancının Kutsal Kitabı Var mı?
- Budizm’de Mezhep Var mı? Varsa Nelerdir?
- Peki Sonuç Olarak Budizm Nedir?
Gerçekte Budizm Nedir?
Budizm nedir sorusuna en kısa cevabı verecek olursam, dünyada 500 milyondan fazla mensubu olan bir din diyebilirim. Budizm’in kurucusu Buda, M.Ö. 563-483 yılları arasında yaşayan bir filozof olduğu ve hatta kimilerine göre peygamber olduğu bile düşünülmektedir. Kelime anlamı olarak aydınlanmış anlamına gelen Buda’nın gerçek ismi Guatama ya da Gotama’dır. Bu ikilemin oluşmasının nedeni farklı kaynaklarda bu iki ismin kullanılmasıdır. Budizmin yayılma dönemi Hint hükümdarı büyük Aşoka (M.Ö. 273-236) zamanında olduğu bilinmektedir. Günümüzde de bir çok inanan Hindistan’da yaşamaktadır. Bu dönemde Budizm, Hindistan, Srilanka, Suriye, Mısır, Makedonya ve hatta Yunanistan’a yayıldığı bilinmektedir. Milattan sonraki yıllarda ise, Türkistan, Kore, Japonya ve takibinde ise Tibet’te de Budizm yayılmıştır. Yaşadığımız bu zamanda ise yukarıda da belirttiğim gibi oldukça fazla inanı bulunan ve bir din sayılan olgudur. Durum bu olunca da Budizm nedir sorusu akıllara takılmaya başlamış gibi…
Bizim kültürümüzde bildiğiniz üzere taklidi iman vardır. Yani aileden ne gördüyseniz ona inanır ve hayatınızı o yönde belirlersiniz. Elbette arada istisna yok mu diyebilirsiniz. Kesinlikle vardır ancak oldukça az. İlk bakışta inancınız dışında bir din olgusu size ters ve hatta saçma gelebilir. İşte bu noktada inandığınız yaratıcı tarafından size verilen akıl devreye girmelidir. İnancınız ne olursa olsun kesinlikle diğer inançların kitaplarına bir göz atmanız iyi olacaktır. Sen attım derseniz size cevabın tam olarak evet olmaz. Çünkü bilinen dinlerin kitaplarını okusam da diğer merak ettiğim dinlerin tam kitaplarını bulamadım. Tabi sizde varsa işiniz bitince bana gönderebilirsiniz…
Budist Olmak İçin Ne Yapmalısınız?
Bu kısma kadar Budizm nedir sorusunun cevabını verdim. Şimdi ise sıra geldi nasıl Budist olunur sorusunun cevabını vermeye. Her inanca girmek için bir sihirli kelime veya bir fiil gereklidir. Nasıl ki İslam dininde kelime-i şehadet var ise aynen buna benzer Budizm inancında da söylenmesi gerekenler vardır. Budist olmak istiyorsanız ilk adı olarak “Buda’ya sığınırım, Dhamma’ya sığınırım, Sangha’ya sığınırım” ifadesini dile getirmeniz gereklidir. Bundan sonra ise Budist rahip size anlatıyor.
Bir Budist bazı temel bilgileri bilmelidir. Peki bu bilgiler nedir derseniz şu şekilde kabaca sıralama yapabilirim.
- İlk olarak Buda’nın doğum yerinin Lumbin olduğunu bilmelisiniz,
- Aydınlanma yerinin ise Bodhi Gaya,
- Birde Buda’nın ilk vaaz verdiği yeri yani geyik parkı Sarnarth bilinmeli,
- Son olarak ise Buda’nın öldüğü yer olan Uttar Prades bilinmelidir,
- Tabi ki birde kutsal mekan Ganj nehrini unutmamak gereklidir.
Bunlar her Budist tarafından bilinen veya bilinmesi gereken temel bilgilerdir. Budizm nedir konusunda merakınız var ise dilerseniz benimde yararlandığım dr.com.tr adresinden Budizm ile ilgili bir çok kitap bulabilirsiniz. Ancak bunlar arasında tabi ki kutsal kitabı bulmak mümkün değildir.
Budizm İnancının Kutsal Kitabı Var mı?
Genel olarak bilindiği gibi her kutsal sayılan inancın bir kitabı veya öğretilerini içeren yazılı metinler oluyor. Budizm inancında ise kutsal metinler, Pali dilinde yazılmış olarak karşımıza çıkmaktadır. Budizm inancında karşılaştığımız kutsal kitaplar bir ilahi güç tarafından gönderilmemiştir. Genel olarak kutsal kitabı oluşturan metinler aydınlanma veya Nirvana seviyesine ulaşmış olan inananların yazılarından ve öğretilerinden ibarettir. Yani klasik yaşamı terk ederek, kendilerini Buda’nın öğretilerine adamış inananlar tarafından kitap haline getirilmiştir. En sevilen yönü ise Buda, o zamanda çok karşılaşılan kast olgusuna karşın Buda, kast ayrımı yapmaksızın 45 yıl boyunca anlatımlarda bulunmuştur. Hatta bilinen Tipitaka ve Mahayana isimli kitaplarda bu konular üzerine oluşturulmuştur. Bu kitaplar Buda’nın vaazlarından bir araya getirilmiştir.
Kutsal diyebileceğimiz kitapları ise Pali Kanon veya Pali Derlemesi diyebiliriz. Pali Kanon Budizm yazmalarının bir araya getirilmesi ile oluşturulmuştur. Genel olarak değinilen konular ise rahiplik, rahibe kurallarının ne olduğu, ayin usulleri, beslenme, giyinme, Buda’nın hayat tarzı, genel konuşmaları, önemli vaazları ve genel felsefe gibi konulara yer verildiğini söyleyebilirim.
Budizm’de Mezhep Var mı? Varsa Nelerdir?
Bir yerde insanoğlu var ise orada ayrışım kesinlikle olur değil mi? Budizm konusuna gelirsek bu kısımda da ayrışmalar oluşmuş ve sonuçta ortaya mezhepler çıkmıştır. İşte bilinen Budizm mezhepleri
- Küçük araba Hinayana,
- Büyük araba Mahayana.
şeklinde olduğunu söyleyebilirim. Buradaki isimler ise temel kullanılan örnek materyallerden geldiğini söyleyebilirim.
Budizm inancında bilinen dört büyük gerçek vardır. Bu gerçekleri kısa başlıklar halinde belirtmek gerekirse:
- Acının hayatın ve varoluşun bir parçası olduğu kabul edilir,
- Acılarımızın kaynağının arzu ve isteklerimizin olduğu bilinir,
- Buda’ya göre istek ve arzularımızı terk edersek acılarımızda sona erdiği kabul edilir,
- Son kısım ise acılarımızın sona ermesi için sekiz basamaklı yola çıkılması gerektiğidir.
Bilinen gerçekler kulağa mantıklı gelse de tabi ki herkes tarafından yapılabilecek şeyler olmadığı da bir gerçektir. Peki bu acıların sona ermesi konusunda çıkılması gereken sekiz basamaklı yol nedir diyebilirsiniz. Siz demeden hemen kısaca bu yolları sıralamak isterim.
- Gerçek uyanıklık, (bunu bir kahve ile elde ettiğiniz uyanıklık ile karıştırmayın:))
- Temiz yaşam, (hasret kaldığımız ve görmek istediğimizden sanırım…)
- Gerçek dikkat, (önem verdiğin gibi ciddiye aldığın cinsten olan…)
- Temiz davranış, (arada bir insanlık ölmemiş dediğimiz türden…)
- Gerçek uğraşı, (gerçek olması önemli yani istekler, merakla…)
- Gerçek Bilgi, (her yerde bulamayacağınız bilgiler…)
- Temiz söz, (günümüzde az olan güven meselesi…)
- Temiz zihniyet, (kalıp değil doğal olanından…)
Peki Sonuç Olarak Budizm Nedir?
Bilmeniz gereken ise en önemlisi Budizm nedir dediğimizde bildiğimiz semavi dinlerden farklı olarak felsefe, arınmışlık ve zihinsel gelişim konularını temel alan bir inanış veya felsefi bir olgu diyebilirim. Temel olarak insan bazlı ve kişisel gelişimin önem verildiğinin bilinmesi gerekli bir inançtır.
İşin garip tarafı ise Buda hayatta iken ne kendini bir peygamber ilan etmiş nede yaşamanın ve öğretilerinin bir din olduğunu belirtmemiştir. Tabi ki zamanla çeşitli etkileşimler ve müdahaleler ile günümüzdeki halini almıştır. İşin bir tarafı ise ülkemizde meditasyon kursları denilen yerler bu öğretileri kullanmaktadırlar. Yani iş artık ticarete dökülmüş gibi. Yine de taktir sizin tabi ki… Bu yazımı beğendiyseniz sosyal medya hesaplarınızda paylaşabilir veya alt kısımda yorumlarınızı yapabilirsiniz. Ayrıca Instagram, Facebook ve Twitter hesaplarımdan beni takip edebilirsiniz.