Martin Bernal’un “Kara Athena” adlı kitabını okumadıysa hala vaktiniz var. Kitabı okuduğunuz zaman birçok noktaya dağılmanız mümkün. Benim anladığım iki temel noktaya odaklanmakta. Peki neler dersek şu iki konu hakkında sorulama yapıldığı söyleyebilirim:
- Antik Yunanistan’da bilginin kökenini,
- Doğu Akdeniz medeniyetlerinin etkisi konusunda yaygın olan kabuller.
Esere göre Yunanistan’ın bilgi kaynaklarının kaynağının sadece uygar olarak görünen Yunanlılar olmadığıdır. Bunların yanında
Mısır, Fenike ve Mezopotamya gibi diğer Doğu Akdeniz medeniyetleri tarafından da sağlandığı fikrini ortaya atar.
Bernal, bu medeniyetlerin Yunan dünyasının kültür ve bilgi üretimine önemli bir etkisi olduğunu savunmakta. Ayrıca bu etkinin özellikle “klasik” Antik Yunan döneminde göz ardı edildiğini de savunmaktadır.
Bunu da Okumalısın >> Aamir Khan Benim Yolum
Eserde bu görüşün neden göz ardı edildiğini ele alınır. Bu durumun ayrıca bazı sonuçlarını da açıklar. Dikkat çekici noktalar ise:
- Antik Yunanistan’daki tarih yazımı,
- Dilbilim çalışmaları,
- Arkeolojinin yapısına etkisi,
- Felsefenin yapısı.
gibi önemli noktaları da nasıl etkilediğini açıklar.
Kara Athena Kitap Değerlendirmesi ve Temeli
Martin Bernal, Kara Athena kitabında Batı’da genel olarak egemen olan “Batı kültürü üstünlüğü” fikrine karşı çıkar. Peki neyi savunuyor diye sorabilirsiniz. Bernal, Doğu Akdeniz medeniyetlerinin kültürel ve bilimsel mirasının Yunanistan’ın kültürel mirası olduğunu savunmakta. Yani ayrılması mümkün değildir.
Bernal’ın “Kara Athena” kitabı, birçok akademik tartışma yaratmıştır. Kitap hakkında birçok değerlendirme yazısını dergipark.org.tr üzerinden bulabilirsiniz. Eser, Antik Yunanistan’ın bilgi kaynaklarına yönelik geleneksel kabulleri sorgulayan çalışmalara yol açmıştır. Benim gibi okuyuculara bu mesajı iletiyor. Bununla beraber bazı eleştirmenlere göre Bernal’ın argümanları desteklenebilir değil. Yeterli kanıt sunulmadığının ve iddeaların spekülatif olduğunu işaret ederler. Elbette bu konu tartışmaya hala açıktır.
Martin Bernal’un Kitabı Neden Okunmalıdır?
“Kara Athena”, tarih yazımı ve kültür çalışmalarına da katkı sağlar. Kitap, geleneksel yaklaşımların sorgulanması gerektiğini savunmakta. Farklı perspektiflerin değerini anlamamızı sağlar. Bernal’ın çalışmaları, batı düşüncesinin Doğu Akdeniz kültürü üzerindeki egemenliği hakkındaki fikirleri sorgular. Bu açıdan da okuyucuya değer katan bir eserdir.
Okuyucular, “Kara Athena” kitabını okumadan önce, antik Yunan dünyası ve kültürü hakkında temel bilgilere sahip olmalıdır. Sonuç olarak bir temeli olmadan kitabı anlamak zor olabilir.
“Kara Athena”, geleneksel yaklaşımların sorgulanması açısından önemli bir eserdir. Tarihte birçok örnekleri görense bile farklı bir açıdan okuyucuya değer katmakta. İncelediğim bu kitaba ve diğer okumalarıma dilerseniz hazırladığım “kitap listesi” linkinden sipariş verebilirsiniz.
Yazımı faydalı bulduysanız sosyal medya hesaplarınız üzerinden paylaşın. Güncel içeriklerim ve paylaşımları Instagram, Facebook ve Twitter sayfamdan takip edin.